لوازم درب اتوماتیک
لوازم کرکره برقی
جک پارکینگی
راه بند برقی
لوازم درب سکشنال
دربهای اتوماتیک شیشهای به عنوان یکی از اجزای کلیدی در ساختمانهای مدرن، نقش مهمی در کنترل ورود و خروج افراد، افزایش ایمنی و کاهش اتلاف انرژی دارند. این دربها با بهرهگیری از فناوری حسگر و چشمی، بدون نیاز به تماس فیزیکی باز و بسته میشوند و تجربهای هوشمند و بهداشتی برای کاربران فراهم میسازند. در این سیستمها، حسگر همان “چشم بینا”ی درب است که حضور یا حرکت افراد را تشخیص داده و فرمان لازم را به موتور ارسال میکند. در ادامه با انواع حسگر درب اتوماتیک شیشهای، عملکرد، برندها و نکات فنی آن آشنا میشویم.
نقش حسگر در عملکرد درب اتوماتیک شیشهای
در سیستمهای درب اتوماتیک، هر یک از اجزا مانند موتور، کنترلبرد، ریل و کاور نقش خاصی دارند، اما عملکرد دقیق درب به حسگر وابسته است. حسگر با تشخیص حرکت یا حضور انسان، سیگنالی به کنترلبرد ارسال میکند تا موتور فعال شده و درب باز گردد. پس از خروج فرد از محدوده دید، درب بهصورت خودکار بسته میشود. دقت، زاویه دید و سرعت واکنش حسگر تأثیر مستقیمی بر کیفیت عملکرد درب دارد. در محیطهایی مانند بیمارستانها یا فروشگاهها که رفتوآمد مکرر اتفاق میافتد، تنظیم صحیح زاویه دید و حساسیت حسگر اهمیت زیادی دارد.
انواع حسگر درب اتوماتیک شیشهای
در دربهای اتوماتیک، حسگرها بر اساس فناوری عملکردی خود به چند گروه اصلی تقسیم میشوند که هرکدام ویژگیها و کاربردهای خاصی دارند. در ادامه، هر نوع حسگر را بهصورت تخصصی بررسی میکنیم.
حسگر مادون قرمز (Infrared Sensor)
یکی از پرکاربردترین انواع حسگر درب اتوماتیک شیشهای، حسگر مادون قرمز است. این حسگر با ارسال پرتوهای مادون قرمز به محدوده مقابل درب و تحلیل بازتاب آن، حضور افراد یا اجسام را تشخیص میدهد. وقتی فرد وارد محدوده پرتو شود، تغییر بازتابی باعث فعال شدن سیستم میشود و درب باز میگردد. این فناوری بهویژه در محیطهای داخلی با دمای کنترلشده مانند فروشگاهها، ادارات و بیمارستانها کارایی بالایی دارد. از مزایای حسگر مادون قرمز میتوان به دقت زیاد، توانایی تشخیص اجسام ساکن و عملکرد پایدار در محیطهای کمنور اشاره کرد. البته این حسگر ممکن است تحت تأثیر نور خورشید یا گرمای مستقیم محیط دچار خطا شود. از برندهای معتبر تولیدکننده حسگر مادون قرمز میتوان به BEA مدل IXIO-D از بلژیک، Hotron HR100-CT از ژاپن و Optex OA-203C اشاره کرد که در پروژههای بینالمللی مورد استفاده قرار میگیرند.
حسگر مایکروویو (Microwave Sensor)
حسگر مایکروویو بر اساس اثر داپلر کار میکند. این حسگر با ارسال امواج مایکروویو در محدودهی مشخص و دریافت بازتاب آنها، هرگونه تغییر در فرکانس بازتاب را بهعنوان حرکت تشخیص میدهد. زمانی که جسم متحرکی در محدوده قرار گیرد، سیگنال برگشتی تغییر میکند و درب بهصورت خودکار باز میشود. این حسگرها به دلیل سرعت واکنش بسیار بالا و دامنه پوشش وسیع، در مکانهای پرتردد مانند مترو، فرودگاه، بانک و مراکز خرید استفاده میشوند. نقطهضعف اصلی آنها عدم توانایی در تشخیص اجسام بیحرکت است. در میان برندهای معتبر، مدل BEA Eagle One و حسگر Dunker Radar Sensor از آلمان بهدلیل پایداری و دقت بالا شناخته شدهاند.
حسگر ترکیبی یا دو فناوری (Dual Technology Sensor)
حسگرهای ترکیبی با بهره گیری از دو فناوری مایکروویو و مادون قرمز، هم حرکت و هم حضور را تشخیص میدهند. این نوع حسگرها برای محیط هایی که به دقت و امنیت بالا نیاز دارند، مانند بیمارستانها، هتلها و ساختمان های اداری، گزینهای ایدهآل محسوب میشوند. در این سیستم، مایکروویو وظیفه تشخیص حرکت را بر عهده دارد و مادون قرمز حضور فرد را تشخیص میدهد. در نتیجه، احتمال باز شدن ناخواسته درب به حداقل میرسد. ترکیب این دو فناوری باعث صرفهجویی در مصرف انرژی و افزایش طول عمر قطعات مکانیکی میشود. از معروف ترین مدلهای این دسته میتوان به BEA IXIO-DT1، Hotron HR94D و Optex OA-Edge T اشاره کرد که از هوشمندترین محصولات بازار هستند.
حسگر نوری یا فتوسل (Photo Beam Sensor)
حسگر فتوسل معمولاً در پایین درب نصب میشود و وظیفهی آن حفاظت از ایمنی کاربران است. این حسگر از یک فرستنده و گیرنده تشکیل شده است که پرتوی نوری بین خود ارسال میکنند. زمانی که جسم یا فردی این پرتو را قطع کند، سیستم متوجه مانع شده و از بسته شدن درب جلوگیری میکند. فتوسل نقش حیاتی در جلوگیری از برخورد درب با افراد یا اجسام دارد و معمولاً بهصورت مکمل در کنار حسگر اصلی استفاده میشود. این فناوری در ورودیهای پرتردد و مکانهایی که سالمندان یا کودکان تردد دارند، اهمیت بیشتری دارد. برندهای معتبر این نوع حسگر شامل Hotron SAFEBeam و BEA FlatScan 3D هستند.
حسگر فشاری (Pressure Sensor)
در محیطهای خاص مانند بیمارستانها یا کارگاههای صنعتی، گاهی از حسگرهای فشاری استفاده میشود. این حسگرها در کف نزدیک درب نصب شده و با احساس فشار ناشی از قدم یا عبور انسان فعال میشوند. دقت بالا و احتمال بسیار کم برای فعال شدن تصادفی، از ویژگیهای بارز این نوع حسگر است. حسگرهای فشاری بیشتر در مکانهایی با کنترل دسترسی دقیق مانند اتاقهای تمیز، اتاق عمل یا ورودیهای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند.
محل نصب و نحوه تنظیم چشمی درب اتوماتیک
محل نصب حسگر تأثیر مستقیمی بر دقت عملکرد درب دارد. معمولاً حسگر در ارتفاع ۲ تا ۲.۵ متری بالای درب و در محور مرکزی نصب میشود. زاویه دید آن باید بهگونهای تنظیم گردد که محدودهی یک تا دو متر جلوی درب را پوشش دهد. در صورت تنظیم نادرست زاویه، ممکن است درب در اثر عبور افراد از فاصله زیاد باز شود یا در زمان حضور کاربر باز نگردد. برای دستیابی به عملکرد دقیق، تنظیم زاویه افقی برای تشخیص مسیر حرکت افراد و تنظیم حساسیت برای جلوگیری از باز شدن ناخواسته بسیار مهم است. در محیطهایی با انعکاس زیاد یا سطوح براق، باید از سنسورهایی با قابلیت تنظیم دقیق فیلتر نور استفاده شود.
نگهداری، عیبیابی و سرویس حسگر درب اتوماتیک
حسگرها برای عملکرد مداوم و دقیق نیازمند نگهداری دورهای هستند. گردوغبار، رطوبت و تغییرات دمایی میتوانند دقت حسگر را کاهش دهند. تمیز کردن لنز حسگر با دستمال نرم و خشک بهصورت ماهیانه، بررسی کابلها و اتصالات، و آزمایش دورهای عملکرد سیستم از اقدامات ضروری نگهداری محسوب میشوند. در صورت مشاهده علائمی مانند باز و بسته شدن مکرر درب بدون حضور افراد، تأخیر در عملکرد یا چشمکزدن چراغ وضعیت حسگر، ابتدا باید اتصالات و تمیزی لنز بررسی شود. در صورت رفع نشدن مشکل، تعویض حسگر توصیه میشود تا از اختلال در عملکرد کلی سیستم جلوگیری شود.
بهترین برندهای حسگر و چشمی درب اتوماتیک شیشهای
بازار جهانی درب اتوماتیک مملو از برندهای معتبر تولیدکننده حسگر است. شرکت BEA از بلژیک یکی از برترین برندهای دنیا در این زمینه محسوب میشود. محصولات BEA مانند سری IXIO و Eagle بهدلیل دقت بالا، مصرف انرژی کم و طول عمر زیاد شهرت دارند. شرکت Hotron از ژاپن نیز در زمینه تولید حسگرهای مادون قرمز و فتوسل تخصص دارد و مدل HR100-CT آن در بسیاری از پروژههای تجاری استفاده میشود. برند Optex دیگر تولیدکننده ژاپنی است که در زمینه سنسورهای Dual و هوشمند فعالیت میکند و محصولاتش بهدلیل مقاومت بالا در برابر شرایط محیطی متغیر شناخته شدهاند. همچنین برند آلمانی Dunker با تولید سنسورهای راداری و صنعتی، انتخابی مطمئن برای محیطهای پرتردد محسوب میشود.
فناوریهای نوین در حسگرهای هوشمند درب اتوماتیک
با گسترش فناوریهای هوش مصنوعی (AI) و اینترنت اشیاء (IoT)، نسل جدیدی از حسگرهای هوشمند وارد بازار شدهاند که قابلیت یادگیری، تنظیم خودکار حساسیت و اتصال بیسیم دارند. این حسگرها میتوانند الگوی حرکت افراد را شناسایی کرده، خطاهای عملکرد را گزارش دهند و حتی با سیستم مدیریت ساختمان (BMS) ارتباط برقرار کنند. برندهای BEA و Optex از پیشگامان این حوزه هستند که حسگرهای هوشمند قابل تنظیم از راه دور ارائه دادهاند.
نکات ایمنی در نصب و استفاده از حسگرها
در هنگام نصب یا تعمیر حسگر، رعایت اصول ایمنی ضروری است. پیش از هرگونه تنظیم یا سرویس، برق دستگاه باید قطع شود. از تماس مستقیم دست با لنز یا مدار داخلی خودداری گردد. همچنین در محیط های مرطوب، استفاده از مدلهایی با درجه حفاظت IP65 یا بالاتر توصیه میشود. پس از نصب نیز باید عملکرد درب چندین بار آزمایش شود تا از هماهنگی دقیق بین حسگر و موتور اطمینان حاصل شود.
جمعبندی
حسگر و چشمی درب اتوماتیک شیشهای مهمترین عامل در عملکرد دقیق، ایمن و هوشمند درب محسوب میشود. انتخاب نوع مناسب حسگر بر اساس شرایط محیطی، تردد و نیاز به دقت، در کنار نصب اصولی و نگهداری منظم، میتواند طول عمر سیستم را افزایش دهد. در محیطهای پرتردد، استفاده از حسگرهای ترکیبی بهترین گزینه است، در حالیکه برای فضاهای داخلی و کنترلشده، حسگر مادون قرمز گزینهای بهصرفه و مطمئن به شمار میرود. با بهرهگیری از برندهای معتبری همچون BEA، Hotron، Optex و Dunker، میتوان از عملکردی پایدار، دقیق و ایمن در طول سالها اطمینان حاصل کرد.